Gezamenlijke euthanasie: samen het leven loslaten, mag dat?

Steeds vaker worden wij benaderd met vragen over het gezamenlijk levenseinde van (echt)paren. “Mag dat eigenlijk wel, samen sterven?” En: “Hoe regel je zoiets waardig, maar ook praktisch?” De recente euthanasie van oud-premier Dries van Agt en zijn vrouw bracht het onderwerp onder de aandacht. Een bewuste, gezamenlijke keuze voor een vredig afscheid. Maar wat zijn de mogelijkheden, en hoe verloopt zo’n traject?

Mag je samen euthanasie laten uitvoeren?
In Nederland is euthanasie toegestaan onder strikte voorwaarden, vastgelegd in de Euthanasiewet. Gezamenlijke euthanasie – dus twee mensen op (bijna) hetzelfde moment – is niet verboden, maar wordt per persoon beoordeeld.

DIt betekent dat:

• Beide personen zelfstandig moeten voldoen aan de zorgvuldigheidseisen.
• Er moet sprake zijn van ondraaglijk en uitzichtloos lijden, naar het oordeel van een arts.
• Vrije wil en wilsbekwaamheid moeten aangetoond worden, los van elkaar.

In de praktijk komt gezamenlijke euthanasie voor bij echtparen die beide ernstig ziek zijn, of bij een combinatie van fysieke ziekte en een diepe wens om niet alleen achter te blijven.
Artsen en betrokken instanties (zoals Expertisecentrum Euthanasie) kijken zorgvuldig naar de persoonlijke situatie, medische achtergrond en psychologische impact. Alleen als aan álle voorwaarden wordt voldaan, kan een arts meewerken.

Hoe verloopt zo’n gezamenlijk afscheid?
Als beide euthanasietrajecten worden goedgekeurd, kan men in overleg met de arts(en) kiezen voor een gelijktijdige of vrijwel gelijktijdige uitvoering. Sommige echtparen kiezen ervoor om letterlijk
hand in hand afscheid te nemen, anderen volgen elkaar met korte tussenpozen.
Voor de nabestaanden is dit een bijzonder en emotioneel moment. Vaak worden er rituelen, muziek of persoonlijke woorden ingebed in het afscheid thuis – het wordt een intieme, liefdevolle afscheidsviering op het moment van overlijden zelf.

Kun je daarna ook samen begraven of gecremeerd worden?
Ja, dat is mogelijk. Bij Dunweg begeleiden we regelmatig uitvaarten waarbij partners samen overlijden. In de praktijk betekent dit:

• Gezamenlijke opbaring, thuis of in een uitvaartcentrum.
• Eén gezamenlijke afscheidsdienst, waarbij beide levens centraal staan.
• Gezamenlijke crematie of tweevoudige teraardebestelling (in hetzelfde graf of familiegraf).

Ook de uitvaartdienst zelf kan volledig afgestemd worden op de gedeelde levensverhalen, wensen en symbolen van beiden. Het is mogelijk om te werken met één rouwkaart, één ceremonie en één dankbetuiging – in samenspraak met de nabestaanden.

Praktische zaken om te regelen

1. Gesprekken met huisarts of specialist over de euthanasiewens.
2. Eventuele doorverwijzing naar het Expertisecentrum Euthanasie.
3. Wilsverklaringen en medische dossiers op orde brengen.
4. Contact opnemen met een uitvaartverzorger, zoals Dunweg, voor:
   o Voorbespreking van wensen.
   o Afspraken over gezamenlijke opbaring, dienst en crematie/begrafenis.
   o Coördinatie met zorgverleners en (eventueel) ritueelbegeleiders.

Tot slot
Samen sterven is een diep persoonlijke beslissing, die voortkomt uit liefde, verbondenheid en vaak ook lange levenspaden die met elkaar verweven zijn. De praktijk vraagt om zorgvuldigheid, afstemming en respect. Bij Dunweg staan we klaar om in zo’n proces rust, duidelijkheid en betrokken begeleiding te bieden – voor, tijdens en na het afscheid.

Willen jullie hier vertrouwelijk over in gesprek of een voorbespreking aanvragen? Neem gerust contact met ons op. We luisteren zonder oordeel, denken mee met jullie wensen.

(Geplaatst in HCnieuws, 27 augustus 2025)